Brandweer

Vandaag mailde ik met iemand over het graf van Niek en het monument dat een kunstenares voor ons had gemaakt. Zij antwoordde heel betrokken over hoe ingrijpend het moet zijn om een zoon op twaalfjarige leeftijd te verliezen. Dat is ook zo, maar juist het kunstwerk heeft een rol gespeeld in een bijzondere situatie.
Op Nieks graf staan zes vlindertjes in glas en lood die naar een zevende vlinder op de grafsteen lijken te fladderen. Ze zijn bevestigd aan metalen stangen en in 2009 vonden we door een onverklaarbare oorzaak één van de vlinders op het graf. We hebben ons er niet druk over gemaakt hoe dat kon zijn gebeurd, want daar word je alleen maar verdrietig van. Ik heb wel contact opgenomen met de kunstenares, die het vlindertje met alle plezier weer wilde bevestigen.
Er was één probleem: de stangen zitten stevig verankerd in de grond en dat wilden we graag zo laten. Dat betekende dat het laswerk op de begraafplaats moest gebeuren en daar is geen elektriciteit. Om dat probleem op te lossen gingen we te rade bij de hovenier die het terras in onze tuin had gelegd en die adviseerde ons om een aggregaat te huren. Dat leek me een nogal dure en omslachtige oplossing en daarom zon ik op iets anders.
Naast het kerkhof is een brandweerkazerne en daar zou ongetwijfeld een stroomvoorziening zijn. Op een dag heb ik mijn moed bij elkaar geraapt en ben naar binnen gelopen om te vragen of we daar gebruik van mochten maken. De dienstdoende brandweerman zegde meteen zijn medewerking toe en zo ging ik op 18 november met de kunstenares en de vlinder op pad. Onze verlengsnoeren bleken een lachertje te zijn, maar in de kazerne hadden ze flinke haspels liggen waar we gebruik van mochten maken.
Ik voelde me niet bepaald op mijn gemak toen ik de snoeren over de weg afrolde en vervolgens over de begraafplaats heen tot het graf van Niek. Maar ik was heel blij dat het de kunstenares lukte om haar apparatuur aan te sluiten en het geheel weer compleet te maken. Ik ben de brandweer in Aalst nog steeds dankbaar!

Klaas

Vorig jaar is mijn vader op 15 september overleden. Hij kreeg in februari het bericht dat hij acute leukemie had. In het begin bleef hij sterk en vitaal, zoals we hem kenden, maar langzamerhand ging hij achteruit. Achteraf zijn er wel tekenen geweest die erop wezen dat het minder goed met hem ging, maar die weten we dan aan ouderdom. J's vader constateerde bijvoorbeeld dat hij bij een feestje in het voorjaar van 2015 veel minder spraakzaam was geweest dan vroeger en toen hij me met Kerstmis 2015 ophaalde op het station, viel mij op hoe moeizaam hij de trap opliep. Hoe het ook zij: mijn vader stond nog volop in het leven en moest dat langzaam loslaten. Dat viel niet altijd mee, hoewel hij zelden klaagde.
En gisteren, op Nieuwjaarsdag, was daar opeens een berichtje op de groepsapp die mijn jongste zus had aangemaakt. Een berichtje van Klaas, mijn vader. Hij wenste iedereen 'Gelukkig 2017!' Natuurlijk wist ik dat het berichtje afkomstig was van zijn partner. Maar ik blijf liever vasthouden aan de gedachte dat hij ons vanuit het hiernamaals een gelukkig nieuwjaar toewenst. Ik weet zeker dat hij dat graag had gewild.

Zinkputdorp

Op deze grijze Nieuwjaarsdag stelt J voor om een eindje te gaan wandelen. Ik weet dat hij nog werk te doen heeft en even naar buiten gaan is een mooi excuus om dat uit te stellen. Voor mij is het goed om de broodnodige dertig minuten te bewegen, al heb ik daar met deze weersgesteldheid weinig zin in. We rijden naar 's Heerenberg en lopen langs het kasteel, af en toe vriendelijk begroet door voorbijgangers die in het algemeen hun hond uitlaten. Met ijzig koude handen stap ik na een half uurtje weer in de auto.
Op de terugweg komen we langs het dorp Varsselder. In het bevroren weiland staat een bord: 'Welkom in Zinkputdorp'. Geen idee wat dat is. Thuisgekomen zoek ik het op: 'Zinkputdorp' is de naam die het dorp Varsselder-Veldhunten aanneemt als het carnaval is. Nooit geweten dat die gewoonte, die ik ken uit de tijd dat ik in Brabant woonde, ook in de Achterhoek in gebruik is.
De website van het dorp toont een rijk verenigingsleven. Naast Carnavalsvereniging de Zinkput is er een voetbalvereniging, een fanfare, Toneelvereniging Kom Es Kieken en verschillende ouderenverenigingen. Mooi om te zien dat de gemeenschapszin hier zo bloeit. Maar waar komt die naam 'Zinkput' vandaan?
IJzergieterijen zijn in deze omgeving sinds de zeventiende eeuw een bekend verschijnsel. Maar ijzer is toch iets anders dan zink. Dus met metaal zal 'Zinkput' ongetwijfeld weinig van doen hebben. In een artikel in Trouw van 2013 lees ik over 'zinkgaten', zogenaamde 'dolines', die ontstaan als kalksteen uit de bodem oplost in water. Heel griezelig, want dan zakt de grond onder je voeten vandaan. In de Achterhoek is veel kalksteen aanwezig, dus dat zou theoretisch kunnen. Maar ik kan niets vinden dat daarop duidt.
De meest banale betekenis is wel die van 'afvoerputje', waar al het water heen stroomt als het hard regent en waarin alle rommel achterblijft. De aanleg van het riool heeft rond 1969 plaatsgevonden, toen de carnavalsvereniging is opgericht. Geen idee wat de ware herkomst is. Wie zal het zeggen?